Google Analytics 4

ร่วมแชร์เป็นธรรมทานนะครับ

เล่มที่ ๔๔-๑ หน้า ๑ - ๕๖

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔-๑ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๑ ปัฏฐาน ภาค ๕



พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกติกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
อารัมมณปัจจัย
[๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
นอธิปติปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๓)
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
[๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
เพราะนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
นกัมมปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
นวิปากปัจจัยเป็นต้น
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ เพราะนวิปปยุตตปัจจัย
มี ๙ วาระ

[๑๑] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย ” มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัยเป็นต้น
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลโดยอนันตรปัจจัย เป็นปัจจัยโดยสมนันตรปัจจัย เป็นปัจจัยโดย
สหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ
และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ
และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ
อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
... เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยกัมมปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
อาหารปัจจัยเป็นต้น
[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
[๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (๓)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
มี ๓ วาระ

[๒๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนนัตถิปัจจัย ” มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย ” มี ๓ วาระ

(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย ” มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๒๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ อนุโลม จบ)
นเหตุปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
นอธิปติปัจจัยเป็นต้น
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
ฯลฯ
[๓๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยกัมมปัจจัย (๓)
อาหารปัจจัยเป็นต้น
[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยฌานปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
นสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๔๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๔๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
นอธิปติปัจจัยเป็นต้น
[๕๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
[๕๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
[๕๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอาหารปัจจัย เพราะนอินทรียปัจจัย เพราะ
นฌานปัจจัย (ย่อ)

[๕๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย ” มี ๙ วาระ

(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๓)
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
[๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ
มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
[๕๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
[๕๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
[๕๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
[๖๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอาหารปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอินทรียปัจจัย เป็นปัจจัย
โดยฌานปัจจัย เป็นปัจจัยโดยมัคคปัจจัย เป็นปัจจัยโดยสัมปยุตตปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
วิปปยุตตปัจจัย
[๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๖๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย และ
ปัจฉาชาตปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (๓)
[๖๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย
ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย และอินทรียปัจจัย

[๖๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและกุสลติกะ จบ
๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๖๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๗๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๗๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๗๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๗๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๗๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัยเป็นต้น
[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ
อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๗๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยกัมมปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยกัมมปัจจัย (๓)
... เป็นปัจจัยโดยวิปากปัจจัย
[๗๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอวิคตปัจจัย

[๘๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๘๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๘๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๘๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๘๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๘๗] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๓)
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๘๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๙๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
ปัจจนียุทธาร
[๙๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๙๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
มี ๒ วาระ
[๙๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๙๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๓. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๙๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๐๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๐๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง
คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (มีเฉพาะอารัมมณาธิปติ) ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัยเป็นต้น
[๑๐๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง
คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ
... เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัย แก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๐๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
ฯลฯ
... เป็นปัจจัยโดยอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๐๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
ปัจจนียุทธาร
[๑๐๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๐๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและเวทนาติกะ จบ
๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
๑. วิปากบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบาก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๐๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๑๑๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๑๑๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. วิปากบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นวิบากโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (มีได้เฉพาะตทาลัมพนะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
[๑๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (มีได้เฉพาะสหชาตาธิปติ ไม่มี
อารัมมณาธิปติ) ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัยเป็นต้น
[๑๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะและ
ปกตูปนิสสยะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะ
และปกตูปนิสสยะ (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นวิบากโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะและปกตูปนิสสยะ
ฯลฯ
(๒ วาระนอกนี้ เป็นอนันตรูปนิสสยะและปกตูปนิสสยะ)
[๑๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ (มีเฉพาะสหชาตกัมมะ ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากโดยวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นวิบากโดยอาหารปัจจัย (ย่อ)

[๑๑๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)
ปัจจนียุทธาร
[๑๑๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. วิปากธัมมบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิด
วิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๒๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๑๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๑๒๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
[๑๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
เพราะนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๒๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย
(๑) (ย่อ)

[๑๒๗] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. วิปากธัมมบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๒๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
[๑๓๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๙ วาระ
[๑๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอนันตรปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยโดยอุปนิสสย-
ปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ
มี ๙ วาระ เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๓๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอาหารปัจจัย (ย่อ)

[๑๓๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ อนุโลม จบ)
ปัจจนียุทธาร
[๑๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสย-
ปัจจัย (ย่อ)

[๑๓๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. เนววิปากนวิปากธัมมบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัยมี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๓๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๑๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
[๑๔๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนอธิปติ-
ปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
[๑๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
[๑๔๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้น
เพราะนอาหารปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

[๑๔๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
๓. เนววิปากนวิปากธัมมบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๔๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ ฯลฯ
[๑๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอธิปติ-
ปัจจัยมีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอธิปติปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
[๑๔๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดย
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณปุเรชาตะและวัตถุปุเรชาตะ มี ๓ วาระ
[๑๔๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยปัจฉาชาต-
ปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
... เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
[๑๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยกัมมปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๔๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๑๕๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดย
อารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๕๑] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและวิปากติกะ จบ
๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
๑. อุปาทินนุปาทานิยบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๕๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๕๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๕๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึด
ถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๑๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรม
อันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
[๑๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
มี ๙ วาระ ฯลฯ
[๑๕๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึด
ถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนวิปากปัจจัย
เพราะนอาหารปัจจัย (ย่อ)

[๑๕๘] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. อุปาทินนุปาทานิยบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๖๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ)

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๑๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย สหชาต-
ปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย สหชาต-
ปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย และอินทรีย-
ปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖ }

ไม่มีความคิดเห็น :

แสดงความคิดเห็น