Google Analytics 4

ร่วมแชร์เป็นธรรมทานนะครับ

เล่มที่ ๔๔-๔ หน้า ๑๖๙ - ๒๒๔

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔-๔ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๑ ปัฏฐาน ภาค ๕



พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกติกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัยมีอย่างเดียว คือ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๓๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนโดยสหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๓๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. สัมมัตตนิยตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๓๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๔๓๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๔๐] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. สัมมัตตนิยตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๔๔๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๔๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๔๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยสหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๔๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. อนิยตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๔๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๔๔๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๔๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๓. อนิยตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒
อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย
มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๕๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๔๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและมิจฉัตตนิยตติกะ จบ
๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
๑. มัคคารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๕๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๔๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๖] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
๑. มัคคารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๕๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอนันตรปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. มัคคเหตุกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

[๔๖๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๔] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. มัคคเหตุกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๔๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๔๖๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. มัคคาธิปติบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๗๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๗๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๗๒] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๓. มัคคาธิปติบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๗๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

[๔๗๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๔๗๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและมัคคารัมมณติกะ จบ
๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
๑. อุปปันนบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
[๔๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น
โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นโดย
สหชาตปัจจัย (ย่อ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ และ
ปกตูปนิสสยะ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
ปกตูปนิสสยะ ได้แก่ บุคคลอาศัยเหตุที่เกิดขึ้นแล้ว ทำฌานให้เกิดขึ้น
ทำวิปัสสนา ... มรรค ... อภิญญา ... สมาบัติให้เกิดขึ้น (ย่อ)

[๔๗๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๗๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ในทุกะและติกะนี้ไม่มีปฏิจจวาร สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร
สัมปยุตตวาร อนุปปันนธรรมและอุปปาทิธรรม
เหตุทุกะและอุปปันนติกะ จบ
๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ
๓. ปัจจุปปันนบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นปัจจุบันโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปัจจุบันโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นปัจจุบันโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปัจจุบันโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ

[๔๘๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๘๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปัจจุบันโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ในทุกะและติกะนี้ไม่มีทั้งปฏิจจวาร สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร
สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวาร อดีตธรรม และอนาคตธรรม
เหตุทุกะและอตีตติกะ จบ
๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
๑. อตีตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๘๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๘๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๔๘๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. อตีตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๘๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๙๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๙๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๙๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. อนาคตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๙๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

[๔๙๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๔๙๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๙๖] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
๒. อนาคตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๙๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง
คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๙๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๙๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. ปัจจุปปันนารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๕๐๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๔] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๓. ปัจจุปปันนารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๐๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๐๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๐๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและอตีตารัมมณติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑. อัชฌัตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๑๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. อัชฌัตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๑๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. พหิทธาบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๑๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๕๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๕๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. พหิทธาบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายนอกตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๕๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๕๒๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว ย่อมไม่ได้อัชฌัตตพหิทธาธรรม)
เหตุทุกะและอัชฌัตตติกะ จบ
๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. อัชฌัตตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

[๕๒๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๒๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๒๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. อัชฌัตตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. พหิทธารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๕๓๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๖] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. พหิทธารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๓๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย
มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่าง
เดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๓๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๔๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและอัชฌัตตารัมมณติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เพราะอธิปติปัจจัย
เพราะสหชาตปัจจัย เพราะอัญญมัญญปัจจัย เพราะนิสสยปัจจัย เพราะกัมมปัจจัย
เพราะวิปากปัจจัย เพราะอาหารปัจจัย เพราะอินทรียปัจจัย เพราะฌานปัจจัย
เพราะมัคคปัจจัย เพราะวิปปยุตตปัจจัย เพราะอัตถิปัจจัย เพราะอวิคตปัจจัย
สุทธนัย

[๕๔๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

[๕๔๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
(พึงเพิ่มปัจจัยทั้งหมด) ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - สหชาตปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดย
อัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัตถิปัจจัย เป็น
ปัจจัยโดยอวิคตปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
๒. อนิทัสสนอัปปฏิฆบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๔๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๔๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๔๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. อนิทัสสนอัปปฏิฆบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๕๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๕๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๕๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและสนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ จบ
๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔] นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลโดย
อารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๗] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย

[๘] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๓] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศล
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดย
อธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๑๕] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๔ }

ไม่มีความคิดเห็น :

แสดงความคิดเห็น