Google Analytics 4

ร่วมแชร์เป็นธรรมทานนะครับ

เล่มที่ ๔๕-๔ หน้า ๑๘๓ - ๒๔๓

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๕-๔ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๒ ปัฏฐาน ภาค ๖



พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ทุกทุกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๘๒.ปิฏฐิทุกะ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและ
เกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและ
เป็นไปตามจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นภายใน (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นภายนอก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูป (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอุปาทาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกิเลส ฯลฯ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)
๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ

[๑๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค

(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๘๒.ปิฏฐิทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๑๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน
๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๑๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีวิตก ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีวิตก ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีวิจาร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีวิจาร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา ฯลฯ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๘๒.ปิฏฐิทุกะ

[๑๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกามาวจร ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นกามาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นอรูปาวจร ฯลฯ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)

[๑๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่ให้ผลแน่นอน ฯลฯ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น ฯลฯ
(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า ฯลฯ (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่

เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
๒. สเหตุกทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ

[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่

เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มี
เหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่
ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่
ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๑๙] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุ

ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ

[๒๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)

[๒๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ)

[๒๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๗.จูฬันตรทุกะ ๑.เหตุทุกะ
๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ

[๒๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๔.อาสวโคจฉกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
๑๔. อาสวโคจฉกะ ๑. เหตุทุกะ

[๒๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่
เป็นเหตุ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒๐.สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่ง
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและไม่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่
เป็นเหตุฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ

[๒๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๒๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุทุกะ

[๒๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโอฆะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโยคะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๒๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๒๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ

[๓๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ

๕ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิต
ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๓๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ

ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งไม่
เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุทุกะ
๖๙. อุปาทานทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ

[๓๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๓๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ

[๓๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๓๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๔๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๔๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ให้ผลไม่แน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๔๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๔๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่

ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒.สเหตุทุกะเป็นต้น
๑๐๐. สรณทุกะ ๒. สเหตุกทุกะเป็นต้น

[๔๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


[๔๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่

มีเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจาก
เหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๗.จูฬันตรทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๗. จูฬันตรทุกะ

[๔๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่ง ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กระทบได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กระทบไม่ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นรูป (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูป (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นโลกิยะ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นโลกุตตระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๔. อาสวโคจฉกะ

[๔๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เป็นอารมณ์ของอาสวะ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
และมิใช่ไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะและไม่วิปปยุต
จากอาสวะ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๐.สัญโญชนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่
ไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่
ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น

[๔๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นสังโยชน์ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๔๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นคันถะ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นโยคะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นนิวรณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นปรามาส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๕๕.มหันตรทุกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๕๕. มหันตรทุกะ

[๕๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเจตสิก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เป็นไปตามจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๕๕.มหันตรทุกะ

[๕๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตและ

มีจิตเป็นสมุฏฐาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็น
สมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็น
สมุฏฐานและเป็นไปตามจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นภายใน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นภายนอก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอุปาทาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๖๙. อุปาทานทุกะเป็นต้น

[๕๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอุปาทาน (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกิเลส (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๘๓. ทัสสนทุกะเป็นต้น

[๕๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วย

โสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรค
เบื้องบน ๓ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วย
มรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วย
มรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยมรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๕๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีวิตก ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีวิตก ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


[๕๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีปีติ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วย

อุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกามาวจร (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นกามาวจร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอรูปาวจร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอรูปาวจร (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจาก

วัฏฏทุกข์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจาก
วัฏฏทุกข์ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ให้ผลแน่นอน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสอง
นั้น (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ไม่มีวิบาก)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น
[๖๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่
ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่น
ยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร
สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวาร และปัญหาวารให้พิสดาร)
ธัมมปัจจนียะ ทุกทุกปัฏฐาน จบ
ปัจจนียปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๑. กุสลติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น ฯลฯ (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น ฯลฯ (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น ฯลฯ (๔)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น (๕)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๕)
[๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัพยากตวิบาก
และที่เป็นอัพยากตกิริยาเกิดขึ้น ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ มหาภูตรูป ๓
อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น
จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ ... ที่เป็นอัพยากตวิบาก ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ มหาภูตรูป
ฯลฯ (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ... ที่เป็นอัพยากตวิบากและที่เป็นอัพยากตกิริยา
ฯลฯ (๓) (ย่อ)
[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นกุศลและมหาภูตรูป
เกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
(จิตตสมุฏฐานรูปเท่านั้นเป็นไปในวาระนี้ พึงเพิ่มเป็น ๑๙ วาระ)
อารัมมณปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณ-
ปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓) ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

ปัจจนียะ-นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๓)
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณ-
ปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณ-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณ-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย (๓) (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑๕ วาระ

(พึงขยายปัจจนียะให้พิสดาร พึงขยายสหชาตวารและปัจจยวารให้พิสดาร
ในปัจจยวาร เหตุปัจจัย มี ๒๖ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตวารเหมือนกับ
ปฏิจจวาร)
๑. กุสลติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลโดย
เหตุปัจจัย (๕)
[๙] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลโดยเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณ-
ปัจจัย (มี ๖ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
(มี ๖ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตโดย
อารัมมณปัจจัย (มี ๖ วาระ ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.ปฏิจจวาร

อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)
๒. เวทนาติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ สุขเวทนาและจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (ไม่มีมหาภูตรูป)
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้น ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๗)
[๑๓] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา และที่ไม่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๗)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.ปฏิจจวาร
[๑๔] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๗) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย

[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย

สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๗.ปัญหาวาร

นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๔ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

(สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวารเหมือนกับ
ปฏิจจวาร)
๒. เวทนาติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุต
ด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
อทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนา ที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา และที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดย
เหตุปัจจัย (๗) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๓. วิปากติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบาก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (มี ๕ วาระ)
[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (มี ๕ วาระ)
[๑๙] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
วิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (มี ๕ วาระ)
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นวิบาก
ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
วิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
วิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและ
ที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.ปฏิจจวาร
[๒๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
วิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (มี ๕ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๖ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑๑ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑๕ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑๕ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๗.ปัญหาวาร
๓. วิปากติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากโดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากทั้งไม่
เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย (๕)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่มิใช่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่
มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย (๖)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบาก
และไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและ
ที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและ
ที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย (๖)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย ฯลฯ มี ๖ วาระ (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๑.ปฏิจจวาร

วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)
๔. อุปาทินนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย-เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์
ของอุปาทานและที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๗.ปัญหาวาร
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดาร)
๔. อุปาทินนติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย ฯลฯ
[๒๙] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย ฯลฯ มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒๐ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๖ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๕.สังกิลิฏฐติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมอง
และเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมอง
และเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
แต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๕.สังกิลิฏฐติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
และไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
และไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวารให้
พิสดาร ในปัญหาวารไม่ได้เป็นเช่นเดียวกัน)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๖.วิตักกติกะ ๑.ปฏิจจวาร

อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๘ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๘ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

๖. วิตักกติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกวิจารอาศัยสภาวธรรมที่
มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๖.วิตักกติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารและที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตก
วิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
[๓๔] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียง
วิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกวิจารอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารและที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตก
วิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้ง
วิตกวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและ
ที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๗.ปีติติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารที่ไม่มีวิตก
มีเพียงวิจาร และที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓๒ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
๗. ปีติติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๕] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติและที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๘.ทัสสนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติที่ไม่สหรคตด้วยสุขและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา
อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคต
ด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๘ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวารให้พิสดาร)
๘. ทัสสนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่มิใช่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๙.ทัสสนเหตุติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้อง
บน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร และปัญหาวารให้พิสดาร)
๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๗] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

(พึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๐.อาจยคามิติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
และจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ
และนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึง
นิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ
และนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้
ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๑.เสกขติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึง
ปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
และจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และ
นิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึง
นิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพาน
และที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
๑๑. เสกขติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๑.เสกขติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลและที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและ
อเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและ
อเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
ของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่
เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๒.ปริตตติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่
ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
เสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลและ
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลและ
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
๑๒. ปริตตติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๒.ปริตตติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
มหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
มหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะและที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นอัปปมาณะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นอัปปมาณะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๓ }

ไม่มีความคิดเห็น :

แสดงความคิดเห็น