พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔-๗ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๑ ปัฏฐาน ภาค ๕
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกติกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกติกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. กุสลติกะ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
เหตุปัจจัย อารัมมณปัจจัย และอธิปติปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๖] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
[๗] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ (ย่อ)
[๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๖ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิต
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่
เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๑๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
(ย่อ เหมือนกับกุศลในจิตตทุกะ ในนเหตุปัจจัยก็พึงเพิ่มไว้ พึงขยายสหชาตวาร
ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่
เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (พึงขยายข้อความที่เหมือน
กับกุศลในจิตตทุกะให้พิสดาร)
[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เจตสิกซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็น
เจตสิกซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเจตสิก
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
(ในเบื้องต้น มี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย ใน ๓ บทท่ามกลาง
มีวาระที่ประกอบด้วยอนุโลมเป็นท่ามกลางอย่างเดียว เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย)
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่
เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงเพิ่มนเหตุปัจจัยเหมือนกับกุศลนัย พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิก
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิก
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่
ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (พึงเพิ่มทั้งหมด) ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๒๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
(ในที่นี้ ๖ วาระ มีสหชาตาธิปติปัจจัย)
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๑] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๓๓] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
จิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
จิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)
[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๙. จิตตสังสัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๖ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
๕๙. จิตตสังสัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๗] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๓๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๙] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๔๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๑] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับ
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ระคนกับ
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตและ
ที่ไม่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๔๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
(เหมือนกับอัพยากฤตในจิตตสัมปยุตตทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดาร)
๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๓] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็น
สมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
และที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๔๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๔๕] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
จิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๔๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
[๔๗] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิต
เป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็น
สมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
และที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๔๘] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารเหมือนกับกุสลติกะ)
[๔๙] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
จิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็น
สมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีจิต
เป็นสมุฏฐานและที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๕๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๕๑] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
จิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)
[๕๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
(มูลแห่งสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็น
สมุฏฐานพึงเพิ่มกวฬิงการาหาร, สภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน, พึงเพิ่มกวฬิงการาหาร ในฆฏนาพึงเพิ่ม
กวฬิงการาหารเข้าในท่ามกลาง)
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ (รูปชีวิตินทรีย์มี ๑ วาระ)
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๑. จิตตสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ
๖๑. จิตตสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๓] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อม
กับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับ
จิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับ
จิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิต
และที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๕๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๕๕] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิด
พร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับ
จิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิต
และที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๕๗] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เกิด
พร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เกิด
พร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อม
กับจิตและที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)
[๕๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ พึงเพิ่มข้อความ ๓ อย่างเหล่านี้ ให้เหมือนข้อความ ๓ อย่างที่มี
เจตสิกทุกะเป็นมูล พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๙] สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตาม
จิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นไปตามจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตและที่
ไม่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๖๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตาม
จิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นไปตามจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตและ
ที่ไม่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๖๒] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ไปตามจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๖๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ เหมือนกับ
เจตสิกทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖๕] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตและที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐาน
ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๖๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
(ย่อ เหมือนกับเจตสิกทุกะกุสลบทในมหันตรทุกะ วาระก็มีประมาณเท่านั้น
เหมือนกัน พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๖๗] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๖๘] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
(ย่อ เหมือนกับเจตสิกทุกะ อกุสลบท พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๖๙] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๗๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๗๑] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)
[๗๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
(ในที่นี้ ๖ วาระ มีสหชาตาธิปติปัจจัย)
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุกฐานสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๓] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุกฐานสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่ระคนกับ
จิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๗๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๗๕] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่ระคนกับ
จิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๗๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๗๗] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๕. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ พึงขยายสหชาตวาร
ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
๖๕. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๙] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยมี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเป็นไปตามจิตและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิต
เป็นสมุฏฐานเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๘๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๘๑] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๘๒] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๘๓] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดาร)
๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๔] สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนและที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในตน
และที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๘๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
(ย่อ เหมือนกับจิตตทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๘๖] สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนและที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในตน
และที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๘๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
(ย่อ เหมือนกับจิตตทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๘๘] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภาย
นอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายใน
ตนและที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๘๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
นฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๙๐] สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
[๙๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
(สภาวธรรมที่เป็นภายในตนเป็นสหชาตาธิปติปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภาย
นอกตนในกาลที่ถึง แม้วาระทั้ง ๓ ในท่ามกลาง ก็เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย)
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
(เป็นอารัมมณปุเรชาตะและวัตถุปุเรชาตะ)
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
(สำหรับอาหาร ๓ เป็นกวฬิงการาหาร)
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
(สำหรับอินทรีย์ ๓ เป็นรูปชีวิตินทรีย์)
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อัชฌัตติกทุกะและกุสลติกะ จบ
๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๙๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปและที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อุปาทายรูปและที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๙๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
(ในวาระแรกเป็นอธิปติปัจจัยทั้ง ๒ ใน ๒ วาระ เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๙๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๖ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๘] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร มี ๑ วาระ
เหมือนกับกุศลในสัปปัจจยทุกะ)
[๙๙] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๐] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและที่กรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่
จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและอาศัย
มหาภูตรูปเกิดขึ้น (๑) (ย่อ)
[๑๐๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ
(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
เหตุปัจจัยและปุเรชาตปัจจัย
[๑๐๒] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณปุเรชาตะและวัตถุปุเรชาตะ
(มี ๒ วาระ)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ (มีเฉพาะอารัมมณปุเรชาตะ ฆฏนา
มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณปุเรชาตะและวัตถุปุเรชาตะ)
[๑๐๓] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
(สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นมูล มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเป็นมูล ก็มี ๒ วาระ)
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๔ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๙. อุปาทานทุกะ ๑. กุสลติกะ
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
มหันตรทุกะและกุสลติกะ จบ
๖๙. อุปาทานทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทาน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทาน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและที่
ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๙. อุปาทานทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๕] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๖] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
(มีสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานเป็นมูล มี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย)
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
(มีสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานเป็นมูล)
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๐. อุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
๗๐. อุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ
(ย่อ เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะและโลกุตตรทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดาร)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๐. อุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๑. อุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗๑. อุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๕] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวารฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๖] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
อุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยอุปาทานและที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๖ วาระ)
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๑. อุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุต
จากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานและที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
(สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานเป็นมูล มี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทาน มี ๑ วาระ)
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๒. อุปาทานอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๒๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
๗๒. อุปาทานอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๓. อุปาทานอุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานเป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน
แต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
(ข้อความนี้เหมือนกับอกุศลในอุปาทานทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
๗๓. อุปาทานอุปาทานสัมปยุตตทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและสัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและสัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๔. อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและสัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตด้วยอุปาทานและที่สัมปยุตด้วยอุปาทานแต่ไม่
เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๓ วาระ (ย่อ)
[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ข้อความนี้เหมือนกับอกุศลในอุปาทานทุกะ แต่ในที่นี้ทุกะนี้ต่างกัน
เพราะเหตุปัจจัย สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
๗๔. อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๔. อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
(เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๓๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่วิปปยุตจาก
อุปาทานไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
(เหมือนกับอัพยากฤตในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)
อุปาทานโคจฉกะและกุสลติกะ จบ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๕. กิเลสทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗๕. กิเลสทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสและที่ไม่เป็น
กิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๔] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาอาศัยวิจิกิจฉาเกิดขึ้น
โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะอาศัยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๕. กิเลสทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วย
อุทธัจจะอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑)
(โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น)
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสและที่ไม่เป็น
กิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา
อาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและอาศัยวิจิกิจฉาเกิดขึ้น โมหะที่สหรคตด้วย
อุทธัจจะอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะและอาศัยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑) (ย่อ)
[๕] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๖] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกิเลส
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
(ในท่ามกลางมี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ)
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
๗๖. สังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ
(ย่อ เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้
พิสดาร)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของกิเลสและที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)
[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๔] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๕] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
กิเลสทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๖] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
ไม่มีความคิดเห็น :
แสดงความคิดเห็น