Google Analytics 4

ร่วมแชร์เป็นธรรมทานนะครับ

เล่มที่ ๔๕-๙ หน้า ๔๘๘ - ๕๔๘

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๕-๙ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๒ ปัฏฐาน ภาค ๖



พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ทุกทุกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุกะ



เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

[๖๔] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นปรามาสซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
ปรามาสซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๖๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้และที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุกะ
[๖๖] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นจิตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๖๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิก
ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิก
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๖๘] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๖๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิต
ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุกะ
[๗๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีจิต
เป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๗๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เกิด
พร้อมกับจิตซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๗๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไป
ตามจิตซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๗๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๗๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๗๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุกะ
[๗๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๗๗] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๗๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๖๙.อุปาทานโคจฉกะเป็นต้น ๑.เหตุกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งไม่เป็นเหตุเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๖๙. อุปาทานโคจฉกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ
[๗๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุกะ

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

[๘๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๑] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

[๘๒] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

[๘๓] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑.เหตุกะเป็นต้น
สภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ทุกวาระย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ

สภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑. เหตุทุกะเป็นต้น
[๘๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตวร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑.เหตุกะเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

[๘๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑.เหตุกะเป็นต้น
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

[๘๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑
วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

(เหมือนกับสเหตุกทุกะ)
[๘๗] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มี
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๑ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑.เหตุกะเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

[๘๘] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจาก
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับเหตุสเหตุกทุกะ)
[๘๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๗.จูฬันตรทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๗. จูฬันตรทุกะ
[๙๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย
(ย่อ)

อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ

[๙๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งปัจจัยไม่ปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ

[๙๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้โดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๑๔. อาสวโคจฉกะ
[๙๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่ง
ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

[๙๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(โดยอุบายนี้ พึงขยายให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๕๕. มหันตรทุกะ
[๙๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๘๓. ปิฏฐิทุกะ
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติ-
มรรคอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติ-
มรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๙๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ทุกทุกปัฏฐาน จบ
อนุโลมปัจจนียปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียานุโลม ติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๑. กุสลติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ อาศัยขันธ์ ๒
เกิดขึ้น
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัพยากตวิบากและที่เป็น
อัพยากตกิริยาเกิดขึ้น ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
และที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศล
และที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
[๒] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณ-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๑๘ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๓.ปัจจยวาร
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
[๔] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๕] นเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๘ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. กุสลติกะ ๓. ปัจจยวาร
[๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตให้เป็นปัจจัย
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
... ทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤต ... มี ๓ วาระ
... ทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤต ... มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลทำสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ


ในสังสัฏฐวาร เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. กุสลติกะ ๗. ปัญหาวาร
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤต
โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย มี
๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตโดย
เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลโดยอารัมมณ-
ปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙] เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๘ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๘ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๑๘ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๒ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๒. เวทนาติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๐] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกข-
เวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
อทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขม-
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขม-
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

๓. วิปากติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๘ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๒ วาระ

๔. อุปาทินนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๒] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๕.สังกิลิฏฐติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็น
อารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็น
อารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ

๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๓] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๖.วิตักกติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่ทำให้
เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่
เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕
วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่ทำให้
เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
และไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ

๖. วิตักกติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๔] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและ
วิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๗.ปีติติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ

๗. ปีติติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๕] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๘ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๘.ทัสสนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๘. ทัสสนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๖] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติและที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติ-
มรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕
วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑๑.เสกขติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๗] สภาวธรรมที่มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๘ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึง
ปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ

๑๑. เสกขติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑๒-๑๖.ปริตตติกะเป็นต้น ๑.ปฏิจจวาร
๑๒-๑๖. ปริตตติกะเป็นต้น ๑. ปฏิจจวาร
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๘ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๒ วาระ

[๒๑] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปริตตะเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ

[๒๓] สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มี
สภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑๗.อุปปันนติกะ ๗.ปัญหาวาร

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ

[๒๔] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

๑๗. อุปปันนติกะ ๗. ปัญหาวาร
[๒๕] สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นโดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นโดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นและที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๑๘ - ๑๙.อดีตติกทวยะ ๑ - ๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
๑๘-๑๙. อตีตติกทวยะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๒๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันโดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตและที่ไม่เป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๒๗] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรม
เป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรม
เป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๒๐ - ๒๑.อัชฌัตตติกทวยะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรม
เป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรม
เป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ

๒๐-๒๑. อัชฌัตตติกทวยะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในตนเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๒๙] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มี
ธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรม
ภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายใน
ตนเป็นอารมณ์และที่ไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๒ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และ
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบ
ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้ที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และ
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๕ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)
ธัมมปัจจนียานุโลม ติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๑ - ๖.เหตุโคจฉกะ ๑.ปฏิจจวาร
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียานุโลม ทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๑-๖. เหตุโคจฉกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๑-๖.เหตุโคจฉกะ ๑.ปฏิจจวาร

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๒] สภาวธรรมที่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุและไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ เหมือนกับสเหตุกทุกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๗-๑๓.จูฬันตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
และที่ไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๗-๑๓. จูฬันตรทุกะ
[๗] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่ง
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๗-๑๓.จูฬันตรทุกะ
[๘] สภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่งเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

[๙] สภาวธรรมที่เห็นได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้และเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓
วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๗-๑๓.จูฬันตรทุกะ

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๑๐] สภาวธรรมที่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กระทบได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กระทบได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้และที่มิใช่กระทบไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๑๔-๑๙.อาสวโคจฉกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะและที่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะและที่ไม่เป็นโลกุตตระ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๑๓] สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑๔-๑๙. อาสวโคจฉกะ
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๑๔-๑๙.อาสวโคจฉกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นอารมณ์
ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๒๐-๕๔.หกโคจฉกะมีสัญโญชนะเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๑๖] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อาสวะและไม่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๙] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาว-
ธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๒๐-๕๔. หกโคจฉกะมีสัญโญชนะเป็นต้น
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๕๕-๖๘.มหันตรทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นโอฆะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโอฆะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นโยคะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโยคะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

๕๕-๖๘. มหันตรทุกะ
[๒๒] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้และที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้
อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้และที่มิใช่รับรู้
อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๕๕-๖๘.มหันตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตและที่มิใช่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิก
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๕๕-๖๘.มหันตรทุกะ
[๒๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุต
ด้วยจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุต
จากจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตและที่ไม่วิปปยุต
จากจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๖] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๕๕-๖๘.มหันตรทุกะ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและที่ไม่ระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๗] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๘] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
เกิดพร้อมกับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๕๕-๖๘.มหันตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตและที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
เป็นไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๐] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๑] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๕๕-๖๘.มหันตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๒] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกเกิดขึ้นเพราะเหตุ
ปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในตนและที่ไม่เป็น
ภายนอก ตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๘๓-๙๙.ปิฏฐิทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๓๕] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถืออาศัยสภาว-
ธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๖๙-๗๔. อุปาทานโคจฉกะ
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๗๕-๘๒. กิเลสโคจฉกะ
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๘๓-๙๙. ปิฏฐิทุกะ
[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๘๓-๙๙.ปิฏฐิทุกะ
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดา-
ปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๔๐] สภาวธรรมที่มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๘๓-๙๙.ปิฏฐิทุกะ
[๔๑] สภาวธรรมที่มีเหตุต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๒] สภาวธรรมที่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกและที่มิใช่ไม่มีวิตกเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกและที่มิใช่ไม่มีวิตกเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่ใช่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกและที่มิใช่
ไม่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๘๓-๙๙.ปิฏฐิทุกะ
[๔๓] สภาวธรรมที่มีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๔] สภาวธรรมที่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๕] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๖] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๘๓-๙๙.ปิฏฐิทุกะ
[๔๗] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาและที่ไม่สหรคตดัวยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาและ
ที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา
และ
ที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาและที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรและที่ไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๘๓-๙๙.ปิฏฐิทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรและที่มิใช่ไม่เป็น
กามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๕๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๘๓-๙๙.ปิฏฐิทุกะ
[๕๑] สภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่นับเนื่องใน
วัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์
และที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๕๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็น
เหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ
นำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุ
นำออกจากวัฏฏทุกข์และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๕๓] สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผล
แน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่แน่นอนโดย
อาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดย
อาการทั้งสองนั้นและที่มิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๕๔] สภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าและที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าและที่มิใช่
ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๕๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๓)
[๕๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๕๙] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น

กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๖๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ห้สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย และปุเรชาตปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
นสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่งปั
ญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ธัมมปัจจนียานุโลม ทุกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียานุโลม ทุกติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔๘ }

ไม่มีความคิดเห็น :

แสดงความคิดเห็น